Trà đạo mang một nét văn hóa của người Á Đông. Vì thế Việt Nam chúng ta cũng không ngoại lệ. Mang trên mình một ảnh hưởng của bề dày lịch sử văn hóa Trung Quốc. Nhưng trà đạo Việt Nam vẫn khoác lên mình một nét năm hóa riêng biệt. Không hề có nhiều chuẩn mực hay nguyên tắc như trà đạo Nhật Bản. Trà đạo Việt Nam mang nét đặc trưng đậm chất của con người Việt Nam ta, vẻ chân thật, mộc mạc, giản dị từ cách pha đến hương vị của lá trà đất Việt. Do đó, có thể nói trà đạo Việt Nam mang một nét đẹp độc đáo mà không thể dễ dàng tìm thấy ở bất cứ đâu trên thế giới.
Nguồn gốc trà đạo Việt Nam
Câu chuyện được người ta truyền nhau cho đến ngày nay nói về một vị vua Thần Nông. Trong một lần đi ngang qua và quyết định ghé chân ở vùng đất phương Nam. Ông đã vô tình uống được một loại lá cây, được nấu trong nước sôi. Hương thơm thanh mát, đắng chát lan tỏa trong miệng. Nhưng khi uống vào lại mang vị ngọt trong vắt như sương sớm làm lòng người cảm thấy lưu luyến. Sau khi uống xong, ông nhận ra tinh thần của mình trở nên thoải mái, tỉnh táo và phấn chấn. Để ghi nhớ loại lá này, nhà vua gọi đó là “lá chè” và ban lệnh nhân giống rộng rãi để con dân của ông ai cũng có thể thưởng thức được hương vị đó.
Không ít người cũng nói rằng văn hóa thưởng trà của người Việt chịu ảnh hưởng ít nhiều của Trung Hoa do lịch sử nghìn năm đô hộ. Nhưng trà đạo Việt Nam vẫn khoác lên mình nét độc đáo riêng biệt. Vẻ chân chất, mộc mạc mà gần gũi, bình dị như chính phẩm chất con người Việt Nam ta.
Ngày nay, lá trà Việt ngày càng được ưa chuộng như một nét văn hóa vốn có từ lâu đời. Vùng đất Thái Nguyên, Lâm Đồng,… nơi được trồng nhiều giống trà tốt. Cho đến các vùng cao như Yên Bái, Hòa Bình, Sơn La, Hà Giang,… người dân vẫn thu hoạch được những búp trà trên những cây trà gần 600 tuổi, mang hương vị đậm chất lá trà đất Việt.
Nghệ thuật pha trà Việt độc đáo
Dụng cụ cần chuẩn bị cho pha trà
- Ấm trà là một yếu tố quan trọng làm nên một ấm trà ngon. Ngoài tác dụng giữ nhiệt, ấm trà còn có tác dụng giữ được một cách trọn vẹn hương vị trà. Những người xưa hay chọn những ấm trà được làm nên từ những làng nghề gốm sứ nổi tiếng như Bát Tràng. Hoặc những đơn vị cung cấp ấm trà có uy tín.
- Chén trà được phân thành hai loại chính là chén tống và chén quân. Chén tống là loại chén to, giúp trà rót ra được hài hòa hương vị, bớt nhiệt và giữ được màu sắc vốn có của trà. Chén quân có kích thước nhỏ, được đa số mọi người lựa chọn.
- Khay đựng trà giúp bàn trà của bạn thêm nét nhã nhặn, lịch sự. Tùy theo sở thích của bạn mà lựa chọn khay trà phù hợp về kích thước, màu sắc, chất liệu,…
- Hũ đựng trà là vật dụng để giữ cho lá trà không bị ẩm mốc và đảm bảo vệ sinh. Bạn có thể lựa chọn hình dạng, màu sắc, kích thước của hũ tùy vào sở thích cá nhân.
- Ngoài ra còn có một số dụng cụ khác như ấm đun nước, bộ lọc trà, ấm đựng nước pha trà,…
Nguyên tắc pha trà mang phong cách trà Việt
Trà đạo Việt Nam mang một nét riêng của văn hóa người Việt. Từ đó cũng ra đời những nguyên tắc pha trà theo phong cách trà Việt. Không thể không nhắc đến nguyên tắc đặc trưng “Nhất thủy – Nhì trà – Tam bôi – Tứ bình – Ngũ quần anh”.
- “Nhất thủy” là nói đến nước dùng để pha nên một bình trà ngon phải là nước mưa được hứng từ giữa trời hay nước suối thiên nhiên. Về sau, nhiều người cũng sử dụng nước giếng sâu hoặc sương sớm đọng lại trên những cành lá buổi sáng để pha trà. Nhiệt độ hợp lý của nước là từ 75-90 độ.
- “Nhì trà” là loại trà đạt đủ năm tiêu chí: sắc, thanh, khí, vị, thần. Trà khi pha ra phải đạt màu sắc thanh tao, hương vị nhẹ nhàng nhưng không phai nhạt. Nhiệt độ ấm nóng vừa phải và vị chát ngọt ở hậu vị để đạt “thần” là sự lưu luyến của người thưởng thức.
- “Tam bôi” là chén uống trà. Chén trà cần tráng qua nước sôi không chỉ để giữ vệ sinh mà còn là cách để khi rót trà vào không bị chênh lệch nhiệt độ.
- “Tứ bình” dùng để chỉ ấm pha trà. Đây là yếu tố giữ nhiệt và trọn vẹn hương vị của trà.
- “Ngũ quần anh” chỉ bạn trà. Khi thưởng thức một bình trà ngon không thể thiếu một người bạn tri kỷ để bàn chuyện thường nhật.
Nghệ thuật thưởng thức trà đậm đà hương vị Việt
Cách thưởng thức trà đạo
Dâng trà cũng là một hành động quan trọng trong cách thưởng thức trà của người Việt. Dùng ngón giữa đỡ ở đáy chén trà kết hợp ngón trỏ vài cái đỡ miệng chén trà. Động tác này được ví như “tam long giá ngọc”, thể hiện sự tôn kính của người dâng trà với người thưởng trà.
Khi uống trà cũng phải thưởng thức từng ngụm nhỏ. Đây là một cách để cảm nhận được hương vị của lá trà. Vị chan chát thanh mát nơi đầu lưỡi, rồi lắng đọng vị ngọt dần nơi cổ họng.
Thưởng thức trà đạo không chỉ để cảm nhận về hương vị của trà, mà còn là khoảnh khắc để chúng ta có thể cảm nhận được về con người, vùng đất xung quanh ta. Thấu hiểu sự tinh tế và khéo léo của những nghệ nhân từ lúc hái trà đến pha trà.
Không gian trà đạo lý tưởng cần có
Yếu tố không kém quan trọng để có thể cảm nhận được hương vị đặc trưng của ấm trà Việt được trọn vẹn hơn đó chính là không gian. Những hình ảnh mở đầu đặc trưng cho những bài thơ hay câu chuyện từ xa xưa của người Việt Nam chính là lũy tre làng hay đồng lúa chín. Đó chính là không gian, yếu tố gắn kết không chỉ giữa con người với nhau mà còn con người với khung cảnh xung quanh. Tạo nên giá trị văn hóa trà đạo Việt Nam.
Trà đa số được dùng khi có khách, như một nét đặc trưng thể hiện sự tôn trọng của gia chủ. Không gian để thưởng trà ngày nay có thể từ phòng khách, đến sân vườn thoáng mát, hay cũng có thể là bên bờ lúa chín, dưới tán tre cao vút, bóng mát cây đa,… Để có thể khiến lòng người yên tĩnh cùng người bạn tâm giao, thưởng thức một chén trà ngon bàn đến chuyện nhân sinh.
Tổng kết
Những sự mộc mạc, giản dị như thế cũng đủ để làm cho trà đạo Việt Nam trở thành một môn nghệ thuật. Hoặc nét văn hóa độc đáo thể hiện nét riêng của đất nước và con người Việt Nam, mà không thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên thế giới. Trong cuộc sống ngày càng bộn bề hiện nay, thời gian thưởng thức một chén trà mang hương vị thanh mát của mảnh đất quê nhà. Cũng đủ khiến tâm trạng được thư thái và an yên hơn. Để có thể thưởng thức được hương vị trà ngon, bạn cũng cần ý để mua ở những nhà cung cấp uy tín như Tâm Trà Thái. Nếu cần sự hỗ trợ đừng ngần ngại liên hệ ngay để có thể được tư vấn.
